15-16 HAZİRAN DİRENİŞİNİ SELAMLIYORUZ
15-16 Haziran Direnişini Selamlıyoruz
Türkiye işçi sınıfı ve sosyal mücadeleler tarihinde 15-16 Haziran Büyük İşçi Direnişi olarak anılan eylemlerin 53. yıldönümündeyiz.
DİSK’i sendikal yaşamdan tasfiye etmek için 11 Haziran 1970’te çıkarılan yasa ile sendika seçme özgürlüğü kısıtlanıyor ve yeni yasaya göre DİSK’in kapatılması öngörülüyordu. Cumhurbaşkanı ve Başbakan ile yaptıkları görüşmelerden sonuç alamayan DİSK yöneticilerinin 14 Haziran Pazar günü yapılan toplantıda direniş kararı almaları üzerine 150 bin işçi örgütlenme hakları için yürümüş, öfkeleri, protestoları ve istemleri birleşmişti.
1960’lı yılların işçi mücadelelerinin doruğu olan 15-16 Haziran, kazanmak için birleşerek direnmenin gerekliliğini göstermiş ve Mecliste neredeyse oybirliği ile kabul edilen yasa, Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmişti. 1970’li yıllarda sınıf mücadelesinin yükselişi ve DİSK’in örgütlü gücünün büyümesinde 15-16 Haziran eyleminin önemli katkısı vardı.
Açık bir sınıf mücadelesi süreci yaşandı ve darbeler ile AKP iktidarı dönemlerinde örgütlenme hakkı, sendikal haklar, toplu sözleşme ve grev hakkı, gösteri ve yürüyüş hakkı neredeyse yok edildi. 15-16 Haziran Direnişinden yaklaşık bir yıl sonraki 12 Mart 1971 muhtırası ve o ara rejim döneminin terörü, “sosyal uyanışın ekonomik gelişmeyi aştığı” gerekçesine dayanıyordu ve sermayenin mutlak diktasının tesisi içindi. Bu çaba 12 Eylül 1980 faşist darbesi ve AKP iktidarı dönemlerinde doruğa ulaştı.
Serbestleştirme-özelleştirme süreciyle birlikte örgütlenme, sendika, toplu sözleşme, grev, gösteri, yürüyüş hakları büyük oranda yok edildi. Sömürünün yoğunlaşması, güvencesiz çalışmanın yaygınlaşması, işçi sağlığı-iş güvenliği gerekliliklerinin dışlanmasıyla artan iş kazaları, iş cinayetleri ve yoksulluk sınırının altında kalan asgari ücretin yaygın ücret haline gelmesi, “tamamlayıcı emeklilik sigortası” ile sermaye güçlerinin “kıdem tazminatı yükünden kurtulma” çabaları, laikliğin tasfiye edilmesiyle birlikte AKP iktidarı döneminde had safhaya ulaştı.
Ancak belirtmek gerekir ki, emekçiler de bir direniş geleneği oluşturmuştur. Ta ki emeğin, bilimin, kamucu politikaların, toplumsal kalkınma ve hakça paylaşımın egemen olacağı yeni bir Türkiye ve dünya kuruluna dek.
TMMOB Makina Mühendisleri Odası olarak, 15-16 Haziran 1970 Büyük İşçi Direnişini ve dinmeyen işçi ve halk direnişlerini selamlıyoruz. Ülkemizin bağımsızlık, demokrasi, laiklik, emek ve sosyal mücadele gelenekleri sürecek ve mutlaka galip gelecektir.
Yunus Yener
TMMOB Makina Mühendisleri Odası Başkanı