15-16 HAZİRAN DİRENİŞİ BELLEĞİMİZDE YAŞIYOR
Odamız, gerek işçi sınıfının mücadelesinde gerekse Türkiye toplumsal mücadeleler tarihinde kilometre taşı olma özelliği taşıyan 15-16 Haziran direnişini bir kez daha selamlamakta ve direnişin 35. yıldönümünde DİSK'in Kocaeli'den İstanbul'a başlattığı yürüyüşü desteklemektedir.
Konu ile ilgili Oda Yönetim Kurulu Sekreteri Ali Ekber ÇAKAR‘ın yaptığı basın açıklaması yazının devamındadır.
BASIN AÇIKLAMASI
15.06.2005
15-16 HAZİRAN DİRENİŞİ BELLEĞİMİZDE YAŞIYOR.
MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI
DİSK‘İN KOCAELİ-İSTANBUL YÜRÜYÜŞÜNÜ DESTEKLİYOR.
Türkiye‘de 1963‘te yasalaşan sendika, toplu sözleşme ve grevlere ilişkin yasaların tanıdığı olanaklar, 1967‘de DİSK‘in kuruluşuyla birlikte işçiler tarafından daha etkin olarak kullanılmış; işçi haklarına yönelik saldırılara karşı etkili direnişler örgütlenmişti. Bu durum, Türkiye‘deki "sosyal uyanış" ile bağlantılı bir bütün içine oturuyordu. Öyle ki, "Türkiye‘de sosyal uyanış ekonomik gelişmenin önüne geçmiştir" denerek, söz konusu sosyal duyarlılıkların gelişmesinden duyulan rahatsızlık açıkça ifade ediliyordu.
1960‘ların ikinci yarısında Türkiye, Anayasanın değiştirilmek istenmesinden, petrol ve yabancı sermayeyi teşvik yasalarının yeni yorum ve uygulamalarına, toprak reformu istemlerine karşı başvurulan zorbalıklara, TRT ve üniversitelerin özerkliğini ortadan kaldıran adımlara karşı ülkesinin bağımsızlığı ve halkının çıkarlarını düşünen herkes tavır gösteriyor; işçi direnişleri, toprak işgalleri ile üniversitelerdeki boykotlar toplumun diğer kesimlerine yayılma eğilimi gösteriyordu.
Dünyadaki "Soğuk Savaş"ın tarafı olan Türkiye‘de Kanlı Pazar‘dan 15-16 Haziran‘da işçilere sıkılan kurşunlara dek birçok olay bu arka planca belirleniyordu. Bir yandan 12 Mart darbesinin hazırlıkları yapılıyor, diğer yandan 274 ve 275 sayılı sendikalar, toplu sözleşme ve grev yasalarında değişiklikler yapılması yoluyla DİSK‘in tasfiyesi amaçlanıyordu. Bu amaçla gündeme getirilen tasarı, 13 Haziran 1970‘te TBMM‘de görüşülmeye başlanmıştı. Bu tarihten kısa bir süre önce, Çalışma Bakanı Seyfi ÖZTÜRK‘ün, "Çok yakında DİSK‘in canına ot tıkayacağız" şeklindeki sözleri, yasa değişikliğinden bekleneni yeterince gösteriyordu.
Ancak 15-16 Haziran‘da işçilerin verdikleri tepki, hesapları altüst edici boyuttaydı. "Tasarı Anayasaya aykırıdır", "DİSK kapatılamaz" sloganları ile 168 fabrika ve 150 bine yakın işçiyi kapsayan direnişte işçiler İzmit ve Gebze‘den Kadıköy‘e, Levent‘ten Mecidiyeköy ve Taksim‘e, Bakırköy‘den Topkapı ve Edirnekapı‘ya kadar yürüdüler. İstanbul‘un iki yakasındaki işçilerin bir araya gelememesi için vapur seferleri iptal edildi, Galata Köprüsü kapatıldı. 16 Haziran günü Kadıköy‘de açılan ateş sonucu 3 işçi hayatını kaybetti; çıkan olaylarda 200‘den fazla kişi yaralandı. 16 Haziran 1970 günü sıkıyönetim ilan edildi. 3 ay süren sıkıyönetim sonunda işten çıkarılan işçi sayısı 5 bini aştı. DİSK yöneticileri açılan davalardan beraat ettiler. Söz konusu yasa değişikliklerini içeren hükümler ise 2 yıl sonra, Anayasa Mahkemesince Anayasaya aykırı bulunarak iptal edildi.
1980 sonrası baskı, zor ve yeni ekonomik politikalarla yeniden yapılandırılan Türkiye toplumu, bugün IMF, DB, DTÖ patentli yasalarla yine kapsamlı bir saldırı karşı karşıyadır. Sendikal yaşamdan, sağlık, sosyal güvenlik ve eğitime, gelir dağılımından vergi adaletsizliğine; kamu işletmelerinin özelleştirilmesinden taşeronlaştırmaya, sendikasızlaştırmaya, kuralsız/esnek çalışmaya dek toplum ve çalışma yaşamı çok yönlü olarak kıskaç altına alınmaktadır.
Bu tablo, işsizi, işçiyi, öğrenciyi, mühendisi, doktoru, emeklisi ile herkesi yaşamı boyunca etkileyecek sonuçlar üretmektedir. Bu nedenle Odamız, gerek işçi sınıfının mücadelesinde gerekse Türkiye toplumsal mücadeleler tarihinde kilometre taşı olma özelliği taşıyan 15-16 Haziran direnişini bir kez daha selamlamakta ve direnişin 35. yıldönümünde DİSK‘in Kocaeli‘den İstanbul‘a başlattığı yürüyüşü desteklemektedir.
TMMOB
MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI
Yönetim Kurulu Sekreteri
Ali Ekber ÇAKAR